Linux Dersleri
GNU/Linux için Türkçe içerik sağlamak üzere kurulmuş bir platformdur.
Sistemde meydana gelen hatalar, değişiklikler ve neredeyse her faaliyet kayıt altına alınarak saklanır. Kayıt altına alınan bilgilere ”log” deniyor. Kontrol etmesi kolay olabilmesi için de elbette farklı türdeki bilgileri barındırmak için ayrı ayrı kayıtlar yani loglar tutuluyor.
Bu sayede sistemle ilgili bir sorunu gidermeye çalışmak veya sistemde yetkisiz oturum açma girişimlerini kontrol etmek için elimizde veriler bulunabiliyor. Bu bölümde, log dosyalarının nerede tutulduğundan ve hangi bilgileri nasıl alabileceğimizden çok kısaca bahsediyor olacağız.
Günümüzde modern Linux sistemlerinde log tutmak için rsyslogd isimli yapı kullanılıyor. Ayrıca bu yapıya ek olarak systemd’nin kapsayıcılık ilkesi dolayısıyla sunulan systemd-journald loglama çözümü de mevcut. Fakat bizim bu bölümdeki asıl odak noktamız, temel seviyede bilgi edinebilmek için standart log kayıtları olacak. Yine de bölümün sonunda çok kısaca journald journalctl‘den de bashedeceğiz.
rsyslogd tarafından üretilen ve yönetilen log dosyaları, kategorize şekilde /var/log/ dizini altında tutuluyor. Ayrıca sistem üzerindeki diğer çeşitli araçlar da genellikle kendi amaçları doğrultusunda yine /var/log/ dizini altında log kayıtlarını barındırabiliyorlar.
Hemen ls /var/log/ komutu ile dizin içeriğine göz atalım.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ ls /var/log/
alternatives.log boot.log daemon.log.3.gz dpkg.log.6.gz lastlog nginx syslog.4.gz
alternatives.log.1 boot.log.1 daemon.log.4.gz dpkg.log.7.gz lightdm openvpn sysstat
alternatives.log.2.gz boot.log.2 debug dpkg.log.8.gz macchanger.log postgresql user.log
alternatives.log.3.gz boot.log.3 debug.1 faillog macchanger.log.1.gz private user.log.1
alternatives.log.4.gz boot.log.4 debug.2.gz fontconfig.log macchanger.log.2.gz README user.log.2.gz
alternatives.log.5.gz boot.log.5 debug.3.gz inetsim macchanger.log.3.gz runit user.log.3.gz
apache2 boot.log.6 debug.4.gz installer macchanger.log.4.gz samba user.log.4.gz
apt boot.log.7 dpkg.log journal messages speech-dispatcher wtmp
auth.log btmp dpkg.log.1 kern.log messages.1 stunnel4 Xorg.0.log
auth.log.1 btmp.1 dpkg.log.2.gz kern.log.1 messages.2.gz syslog Xorg.0.log.old
auth.log.2.gz daemon.log dpkg.log.3.gz kern.log.2.gz messages.3.gz syslog.1 Xorg.1.log
auth.log.3.gz daemon.log.1 dpkg.log.4.gz kern.log.3.gz messages.4.gz syslog.2.gz Xorg.1.log.old
auth.log.4.gz daemon.log.2.gz dpkg.log.5.gz kern.log.4.gz mysql syslog.3.gz
Kullanmakta olduğunuz sistemde mevcut bulunan araçlar ve bu araçların ürettiği log kayıtlarına göre sizin aldığınız çıktı benimkinden biraz farklı olabilir. Biz bu bölümde rsyslogd aracılığı ile sistem tarafından üretilen başlıca kayıtlara odaklanacağız.
Kayıtlar, standart dosya biçiminde tutulduğu için cat grep head tail gibi araçlar yardımıyla tüm kayıtları okuyup filtreleyebiliyoruz. Önceki bölümlerde, metinsel verileri nasıl işleyeceğimizi ele aldığımız için zaten ihtiyaç duyduğunuz tüm araçların kullanım bilgisine şu an sahipsiniz. Tek ihtiyacınız kayıtları okumak için yönetici ayrıcalıklarına sahip olmak. Zira standart kullanıcıların tüm logları okuması güvenlik gereği mümkün değildir.
Ayrıca kayıt dosyaları, Redhat ve Debian tabanlı dağıtımlarda farklı isimlerde tutulabildiği için ben başlıklara her ikisini de eklemiş olacağım. Başlıklardaki dosya isim sıralaması da Debian - Redhat şeklinde olacak.
Uygulamalar, hizmetler ve sistem bileşenlerinin ürettiği bilgi ve hata mesajları /var/log/ dizini altında syslog veya messages dosyalarında tutuluyor. Debian tabanlı dağıtımlar “syslog” ismi ile kayıt tutuyorken, Redhat tabanlı dağıtımlarda “messages” ismiyle aynı kayıtlar tutuluyor.
Ben Debian dağıtımı üzerinden çalıştığım için en son 5 kayıt satırını okumak için tail -n 5 /var/log/syslog komutunu giriyorum. Siz Redhat üzerinde messages dosyasını okuyabilirsiniz.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ tail -n 5 /var/log/syslog
Jul 27 12:49:12 linuxdersleri systemd[1]: run-user-130.mount: Deactivated successfully.
Jul 27 12:49:12 linuxdersleri systemd[1]: user-runtime-dir@130.service: Deactivated successfully.
Jul 27 12:49:12 linuxdersleri systemd[1]: Stopped User Runtime Directory /run/user/130.
Jul 27 12:49:12 linuxdersleri systemd[1]: Removed slice User Slice of UID 130.
Jul 27 12:49:12 linuxdersleri systemd[1]: user-130.slice: Consumed 1.983s CPU time.
Örneğin NetworkManager hakkında sorun yaşamaya başladıysam, NetworkManager tarafından veya bu birim hakkında üretilmiş olan son 10 mesaj kaydını görmek için grep -i “networkmanager” /var/log/syslog | tail komutunu girebilirim.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ grep -i networkmanager /var/log/syslog | tail
Jul 27 07:14:35 linuxdersleri NetworkManager[528]: <info> [1690456475.4240] policy: set 'Wired connection 1' (eth0) as default for IPv4 routing and DNS
Jul 27 07:14:35 linuxdersleri dbus-daemon[527]: [system] Activating via systemd: service name='org.freedesktop.resolve1' unit='dbus-org.freedesktop.resolve1.service' requested by ':1.4' (uid=0 pid=528 comm="/usr/sbin/NetworkManager --no-daemon ")
Jul 27 07:14:35 linuxdersleri NetworkManager[528]: <info> [1690456475.6018] device (eth0): state change: ip-check -> secondaries (reason 'none', sys-iface-state: 'managed')
Jul 27 07:14:35 linuxdersleri NetworkManager[528]: <info> [1690456475.6019] device (eth0): state change: secondaries -> activated (reason 'none', sys-iface-state: 'managed')
Jul 27 07:14:35 linuxdersleri NetworkManager[528]: <info> [1690456475.6022] manager: NetworkManager state is now CONNECTED_SITE
Jul 27 07:14:35 linuxdersleri NetworkManager[528]: <info> [1690456475.6023] device (eth0): Activation: successful, device activated.
Jul 27 07:14:35 linuxdersleri NetworkManager[528]: <info> [1690456475.6028] manager: NetworkManager state is now CONNECTED_GLOBAL
Jul 27 07:14:35 linuxdersleri NetworkManager[528]: <info> [1690456475.6031] manager: startup complete
Jul 27 07:14:45 linuxdersleri systemd[1]: NetworkManager-dispatcher.service: Deactivated successfully.
Jul 27 07:56:36 linuxdersleri NetworkManager[528]: <info> [1690458996.1981] agent-manager: agent[47b5561f98f13db4,:1.46/org.freedesktop.nm-applet/1000]: agent registered
Tarih bilgisine ve olay bilgisine bakarak, varsa bir değişim ya da hata kaynağını fark etmem mümkün olabilir. Benzer şekilde servisler, uygulamalar, çekirdek ve sistem geneli için bu dosya içeriğini kontrol etmemiz mümkün.
En son kayıtlara ulaşmak için syslog dosyasını okudum. Fakat tüm kayıtlar yalnızca bu dosyadan ibaret değil elbette. Geçmişten günümüzde tüm kayıtlar sıralı şekilde numaralandırılıp arşivleniyor. Bu durumu teyit etmek için ls -l /var/log/syslog* komutunu girebiliriz.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ ls -l /var/log/syslog*
-rw-r----- 1 root adm 717817 Jul 27 12:49 /var/log/syslog
-rw-r----- 1 root adm 500455 Jul 24 09:04 /var/log/syslog.1
-rw-r----- 1 root adm 295719 Jul 16 06:56 /var/log/syslog.2.gz
-rw-r----- 1 root adm 437888 Jul 9 05:05 /var/log/syslog.3.gz
-rw-r----- 1 root adm 428440 Jul 2 09:15 /var/log/syslog.4.gz
Gördüğünüz gibi sırasıyla isimlendirilmiş syslog.1 syslog2.gz … şeklinde kayıtlar mevcut. Eğer daha önceki tarihlerde yer alan bir kayda bakmanız gerekiyorsa en yeniden eskiye doğru kayıtları inceleyebilirsiniz. Bu yaklaşım sayesinde kayıtların sistem üzerindeki dağınıklığı ve fazladan alan kullanımı önlenmiş oluyor.
Oturum açma ve kimlik doğrulama hakkında tutulan kayıtlardır. Örneğin Debian tabanlı dağıtımda en sonra oturum açma kayıtlarını görmek için tail /var/log/auth.log komutunu girebiliriz.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ tail /var/log/auth.log
Jul 27 13:35:01 linuxdersleri CRON[68832]: pam_unix(cron:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=0)
Jul 27 13:35:01 linuxdersleri CRON[68832]: pam_unix(cron:session): session closed for user root
Jul 27 13:36:42 linuxdersleri lightdm: gkr-pam: unable to locate daemon control file
Jul 27 13:36:42 linuxdersleri lightdm: gkr-pam: stashed password to try later in open session
Jul 27 13:36:42 linuxdersleri lightdm: pam_unix(lightdm-greeter:session): session closed for user lightdm
Jul 27 13:36:42 linuxdersleri systemd-logind[532]: Removed session c7.
Jul 27 13:39:01 linuxdersleri CRON[69797]: pam_unix(cron:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=0)
Jul 27 13:39:01 linuxdersleri CRON[69797]: pam_unix(cron:session): session closed for user root
Jul 27 13:45:01 linuxdersleri CRON[71281]: pam_unix(cron:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=0)
Jul 27 13:45:01 linuxdersleri CRON[71281]: pam_unix(cron:session): session closed for user root
Buradaki çıktılar oturum açma ve kimlik doğrulama hakkında sunulan bilgilerdir. Değişimi gözlemlemek için sudo echo deneme komutunu girip, parolamız ile onay verip daha sonra log kayıtlarını kontrol edebiliriz.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ sudo echo deneme
[sudo] password for taylan:
deneme
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ tail /var/log/auth.log
Jul 27 13:36:42 linuxdersleri lightdm: gkr-pam: stashed password to try later in open session
Jul 27 13:36:42 linuxdersleri lightdm: pam_unix(lightdm-greeter:session): session closed for user lightdm
Jul 27 13:36:42 linuxdersleri systemd-logind[532]: Removed session c7.
Jul 27 13:39:01 linuxdersleri CRON[69797]: pam_unix(cron:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=0)
Jul 27 13:39:01 linuxdersleri CRON[69797]: pam_unix(cron:session): session closed for user root
Jul 27 13:45:01 linuxdersleri CRON[71281]: pam_unix(cron:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=0)
Jul 27 13:45:01 linuxdersleri CRON[71281]: pam_unix(cron:session): session closed for user root
Jul 27 13:48:16 linuxdersleri sudo: taylan : TTY=pts/0 ; PWD=/home/taylan ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/echo deneme
Jul 27 13:48:16 linuxdersleri sudo: pam_unix(sudo:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=1000)
Jul 27 13:48:16 linuxdersleri sudo: pam_unix(sudo:session): session closed for user root
Bakın taylan kullanıcısının pts/0 konsolunda, /home/taylan dizinindeyken root kullanıcısı olarak /usr/bin/echo deneme komutunu çalıştırmak istediği buradaki çıktılarda açıkça görülebiliyor.
Parola doğru girildiği için sudo üzerinden root yetkileri kazanılmış ve root erişimi açılmış. İşlem tamamlandıktan sonra da root erişimi sonlandırılmış.
Yani bizzat teyit ettiğimiz gibi, yetkilendirme işlemlerini takip etmek için log kayıtlarını kolaylıkla kontrol edebiliyoruz.
Benzer şekilde farklı bir kullanıcı hesabında oturum açıp değişimi gözlemleyebiliriz.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ su nil
Password:
┌──(nil㉿linuxdersleri)-[/home/taylan]
└─$ tail /var/log/auth.log
tail: cannot open '/var/log/auth.log' for reading: Permission denied
┌──(nil㉿linuxdersleri)-[/home/taylan]
└─$ sudo tail /var/log/auth.log
Jul 27 13:39:01 linuxdersleri CRON[69797]: pam_unix(cron:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=0)
Jul 27 13:39:01 linuxdersleri CRON[69797]: pam_unix(cron:session): session closed for user root
Jul 27 13:45:01 linuxdersleri CRON[71281]: pam_unix(cron:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=0)
Jul 27 13:45:01 linuxdersleri CRON[71281]: pam_unix(cron:session): session closed for user root
Jul 27 13:48:16 linuxdersleri sudo: taylan : TTY=pts/0 ; PWD=/home/taylan ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/echo deneme
Jul 27 13:48:16 linuxdersleri sudo: pam_unix(sudo:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=1000)
Jul 27 13:48:16 linuxdersleri sudo: pam_unix(sudo:session): session closed for user root
Jul 27 13:50:04 linuxdersleri su: (to nil) taylan on pts/0
Jul 27 13:50:04 linuxdersleri su: pam_unix(su:session): session opened for user nil(uid=1001) by (uid=1000)
Jul 27 13:54:01 linuxdersleri sudo: nil : TTY=pts/0 ; PWD=/home/taylan ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/tail /var/log/auth.log
Gördüğünüz gibi taylan kullanıcısının su ile nil kullanıcı hesabında oturum açtığını ve daha sonra yetkili şekilde log kayıtlarını incelediğini buradaki kayıtlardan işlem tarihiyle birlikte kontrol edebiliyoruz. nil kullanıcısını daha önce sistem yöneticisi grubuna eklediğim için sudo üzerinden log kayıtlarını okuyabildi. Fakat standart kullanıcılar bu kayıtları okuyamazlar.
Özetle; Debian üzerinde “auth.log”, Redhat üzerinde ise “secure” dosyaları üzerinden, oturum açma, kimlik doğrulama gibi işlemlerin kayıtlarını öğrenebiliyoruz. Örneğin bir kullanıcı sudo ile bir komut çalıştırmayı dener ama başarısız olursa yani parolayı yanlış girer veya yetkisi olmadığı halde işlemi yapmaya çalışırsa bu durum da kayıt ediliyor. Ben denemek için taylan kullanıcısı üzerinden sudo komutundan sonra sorulan parolayı bilerek 3 kez yanlış giriyorum.
──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ sudo echo deneme
[sudo] password for taylan:
Sorry, try again.
[sudo] password for taylan:
Sorry, try again.
[sudo] password for taylan:
sudo: 3 incorrect password attempts
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ tail -3 /var/log/auth.log
Jul 27 14:00:30 linuxdersleri sudo: pam_unix(sudo:session): session closed for user root
Jul 27 14:00:55 linuxdersleri sudo: pam_unix(sudo:auth): authentication failure; logname= uid=1000 euid=0 tty=/dev/pts/0 ruser=taylan rhost= user=taylan
Jul 27 14:01:06 linuxdersleri sudo: taylan : 3 incorrect password attempts ; TTY=pts/0 ; PWD=/home/taylan ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/echo deneme
Çıktıları dikkatlice inceleyecek olursanız, taylan kullanıcısının 3 kez hatalı parola denemesi yaptığı burada açıkça yazıyor. Bu kayıtlara bakarak olası şüpheli durumlar ve davranışları anlamlandırmaya çalışabilirsiniz.
Sistem başlangıcında gerçekleştirilen “önyükleme” yani “boot” aşamasının kayıtlarına ulaşmak için /var/log/boot.log dosyasını kontrol edebilirsiniz. Boot işlemi çok hızlı gerçekleştiği için, sistem başlangıcında tüm kayıtları gözümüzle takip etmemiz imkansız. Bu sebeple gerektiğinde sistem başlangıcına dair kayıtlara göz atmak için /var/log/boot dosyalarına bakıyoruz.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ sudo cat /var/log/boot.log
[ OK ] Finished Rotate log files.
[ OK ] Finished Raise network interfaces.
[ OK ] Started User Login Management.
[ OK ] Started Virtualbox guest utils.
[ OK ] Started Authorization Manager.
Starting Modem Manager...
[ OK ] Started Network Manager.
[ OK ] Reached target Network.
Starting The Apache HTTP Server...
Starting Permit User Sessions...
[ OK ] Finished Permit User Sessions.
Starting Light Display Manager...
Starting Hold until boot process finishes up...
Starting Hostname Service...
[ OK ] Started Hostname Service.
[ OK ] Listening on Load/Save RF Kill Switch Status /dev/rfkill Watch.
Dosyadaki kayıtlar belirli bir doluluk oranına ulaştığı için son önyüklemenin tamamını bu son boot.log dosyasında göremedim. Eğer geri kalanına bakmak istersem önceki kayıt olan boot.log.1 dosyasına gözatabilirim.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ sudo cat /var/log/boot.log.1
[ OK ] Finished Rotate log files.
[ OK ] Started User Login Management.
[ OK ] Started Virtualbox guest utils.
[ OK ] Finished Raise network interfaces.
[ OK ] Started Authorization Manager.
Starting Modem Manager...
[ OK ] Started Network Manager.
[ OK ] Reached target Network.
Starting The Apache HTTP Server...
Starting Permit User Sessions...
[ OK ] Finished Permit User Sessions.
Starting Light Display Manager...
Starting Hold until boot process finishes up...
Starting Hostname Service...
[ OK ] Started Hostname Service.
------------ Thu Jul 27 07:14:17 EDT 2023 ------------
/dev/sda1: recovering journal
/dev/sda1: Clearing orphaned inode 4457265 (uid=1000, gid=1000, mode=0100600, size=1574)
/dev/sda1: Clearing orphaned inode 4457264 (uid=1000, gid=1000, mode=0100600, size=1897296)
/dev/sda1: Clearing orphaned inode 4457261 (uid=1000, gid=1000, mode=0100600, size=6296)
/dev/sda1: Clearing orphaned inode 4456488 (uid=0, gid=0, mode=0100666, size=0)
/dev/sda1: clean, 338151/5185536 files, 3546889/20721152 blocks
[ OK ] Finished Tell Plymouth To Write Out Runtime Data.
[ OK ] Started Rule-based Manager for Device Events and Files.
Starting Show Plymouth Boot Screen...
[ OK ] Started Show Plymouth Boot Screen.
[ OK ] Started Forward Password Requests to Plymouth Directory Watch.
[ OK ] Reached target Local Encrypted Volumes.
[ OK ] Reached target Path Units.
[ OK ] Reached target Sound Card.
[ OK ] Found device VBOX_HARDDISK 5.
Activating swap /dev/disk/by-uuid/00253fba-ff78-4f04-b189-fbc974082345...
[ OK ] Activated swap /dev/disk/by-uuid/00253fba-ff78-4f04-b189-fbc974082345.
[ OK ] Reached target Swaps.
[ OK ] Finished Flush Journal to Persistent Storage.
Starting Create Volatile Files and Directories...
[ OK ] Finished Create Volatile Files and Directories.
[ OK ] Started Entropy Daemon based on the HAVEGE algorithm.
Starting Record System Boot/Shutdown in UTMP...
[ OK ] Finished Record System Boot/Shutdown in UTMP.
[ OK ] Reached target System Initialization.
[ OK ] Started Daily dpkg database backup timer.
[ OK ] Started Periodic ext4 Online Metadata Check for All Filesystems.
[ OK ] Started Discard unused blocks once a week.
[ OK ] Started Daily rotation of log files.
[ OK ] Started Daily man-db regeneration.
[ OK ] Started Clean PHP session files every 30 mins.
[ OK ] Started Update the plocate database daily.
[ OK ] Started Daily Cleanup of Temporary Directories.
[ OK ] Started zaman.service için zamanlanmış görev tanımı.
[ OK ] Reached target Timer Units.
[ OK ] Listening on D-Bus System Message Bus Socket.
[ OK ] Reached target Socket Units.
[ OK ] Reached target Basic System.
[ OK ] Started Regular background program processing daemon.
[ OK ] Started D-Bus System Message Bus.
Starting Network Manager...
Starting Remove Stale Online ext4 Metadata Check Snapshots...
Starting Authorization Manager...
Starting System Logging Service...
Starting User Login Management...
Starting Virtualbox guest utils...
[ OK ] Started zaman.sh isimli betik dosyasını çalıştıran servisin açıklamasıdır..
Starting Clean php session files...
Starting Rotate log files...
Starting Daily man-db regeneration...
[ OK ] Finished Remove Stale Online ext4 Metadata Check Snapshots.
[ OK ] Started System Logging Service.
Gördüğünüz gibi kayıtlar sırasında önyükleme tarihi tam olarak satır arasında belirtiliyor. Bu sayede, ilgili tarihteki önyükleme aşamasında üretilen çıktıları kontrol edebiliyoruz.
Çekirdek yani “kernel” kayıtlarını incelemek için /var/log/kern.log dosyasını inceleyebiliriz.
Üretilen hata çıktılarını görmek için “error” tanımıyla filtreleme yapmak istiyorum.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ grep -i "error" /var/log/kern.log
Jul 24 15:11:11 linuxdersleri kernel: [22035.572938] A fatal guest X Window error occurred. This may just mean that the Window system was shut down while the client was still runn
Jul 24 15:11:11 linuxdersleri kernel: [22035.575718] A fatal guest X Window error occurred. This may just mean that the Window system was shut down while the client was still runn
Jul 24 15:11:11 linuxdersleri kernel: [22035.579149] A fatal guest X Window error occurred. This may just mean that the Window system was shut down while the client was still runn
Jul 24 15:11:11 linuxdersleri kernel: [22035.582138] A fatal guest X Window error occurred. This may just mean that the Window system was shut down while the client was still runn
Jul 24 15:11:11 linuxdersleri kernel: [22035.593373] Error waiting for HGCM thread to terminate: VERR_CANCELLED
Jul 24 15:11:11 linuxdersleri kernel: [22035.692454] pulseaudio[829]: segfault at 55b9150c179f ip 00007fda70630b47 sp 00007fffc3f2b7e0 error 4 in libICE.so.6.3.0[7fda7062b000+e000]
Jul 24 15:11:11 linuxdersleri kernel: [22035.820171] Error waiting for X11 thread to terminate: VERR_TIMEOUT
Jul 24 13:46:34 linuxdersleri kernel: [ 3.979912] [drm:vmw_host_printf [vmwgfx]] *ERROR* Failed to send host log message.
Jul 24 13:46:34 linuxdersleri kernel: [ 11.738757] EXT4-fs (sdb1): re-mounted. Opts: errors=remount-ro. Quota mode: none.
Jul 26 10:01:56 linuxdersleri kernel: [ 4.765035] [drm:vmw_host_printf [vmwgfx]] *ERROR* Failed to send host log message.
Jul 26 10:01:56 linuxdersleri kernel: [ 14.378637] EXT4-fs (sda1): re-mounted. Opts: errors=remount-ro. Quota mode: none.
Jul 27 07:14:26 linuxdersleri kernel: [ 4.788743] [drm:vmw_host_printf [vmwgfx]] *ERROR* Failed to send host log message.
Jul 27 07:14:26 linuxdersleri kernel: [ 15.806339] EXT4-fs (sda1): re-mounted. Opts: errors=remount-ro. Quota mode: none.
Eşleşen tüm çıktılar getirildi. Bunlar çekirdeğin ürettiği mesajlar. Gerektiğinde, çekirdeğin verdiği reaksiyonları kontrol etmek için bu dosyayı inceleyebiliyoruz.
Debian tabanlı bir dağıtımda apt aracının kullanımı hakkındaki kayıtlara ulaşmak için /var/log/apt/ dizinini kontrol edebiliyoruz. Örneğin dizin altında, apt aracının kullanım geçmişi hakkındaki kayıtlar history isimli dosyada tutuluyor.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ tail /var/log/apt/history.log
Install: libidn2-dev:amd64 (2.3.3-1+b1, automatic), libgnutls28-dev:amd64 (3.7.9-2), libtasn1-doc:amd64 (4.19.0-2, automatic), libp11-kit-dev:amd64 (0.24.1-2, automatic), libtasn1-6-dev:amd64 (4.19.0-2, automatic), nettle-dev:amd64 (3.8.1-2, automatic), libgnutls-openssl27:amd64 (3.7.9-2, automatic), libgnutlsxx30:amd64 (3.7.9-2, automatic)
Upgrade: libnettle8:amd64 (3.7.3-1, 3.8.1-2), libidn2-0:amd64 (2.3.2-2, 2.3.3-1+b1), libtasn1-6:amd64 (4.18.0-4, 4.19.0-2), libp11-kit0:amd64 (0.24.0-6, 0.24.1-2), p11-kit-modules:amd64 (0.24.0-6, 0.24.1-2), libhogweed6:amd64 (3.7.3-1, 3.8.1-2)
End-Date: 2023-07-05 09:47:58
Start-Date: 2023-07-10 11:42:01
Commandline: apt install lvm2
Requested-By: taylan (1000)
Install: dmeventd:amd64 (2:1.02.185-2, automatic), liblvm2cmd2.03:amd64 (2.03.16-2, automatic), lvm2:amd64 (2.03.16-2), libdevmapper-event1.02.1:amd64 (2:1.02.185-2, automatic), thin-provisioning-tools:amd64 (0.9.0-2, automatic)
Upgrade: dmsetup:amd64 (2:1.02.175-2.1, 2:1.02.185-2), libdevmapper1.02.1:amd64 (2:1.02.175-2.1, 2:1.02.185-2)
End-Date: 2023-07-10 11:43:29
Gördüğünüz gibi apt aracı ile gerçekleştirilen son yükleme işlemi hakkında bilgi almış olduk. Yani bu kayıt sayesinde, kullanıcıların paket yükleme davranışlarını takip etmemiz mümkün oluyor.
dpkg paket yöneticisi kullanılarak gerçekleştirilmiş olan tüm işlemler hakkında bilgi almak için /var/log/dpkg dosyasını inceleyebiliyoruz.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ tail /var/log/dpkg.log
2023-07-10 11:42:15 status installed kali-menu:all 2021.4.2
2023-07-10 11:42:15 trigproc initramfs-tools:all 0.140 <none>
2023-07-10 11:42:15 status half-configured initramfs-tools:all 0.140
2023-07-10 11:43:12 status installed initramfs-tools:all 0.140
2023-07-10 11:43:12 trigproc libc-bin:amd64 2.36-9 <none>
2023-07-10 11:43:12 status half-configured libc-bin:amd64 2.36-9
2023-07-10 11:43:26 status installed libc-bin:amd64 2.36-9
2023-07-10 11:43:26 trigproc man-db:amd64 2.9.4-4 <none>
2023-07-10 11:43:26 status half-configured man-db:amd64 2.9.4-4
2023-07-10 11:43:29 status installed man-db:amd64 2.9.4-4
Tarih bilgisiyle birlikte, sırasıyla dpkg aracı kullanılarak gerçekleştirilen işlemler burada açıkça belirtiliyor.
Red Hat tabanlı dağıtımlarda gördüğümüz dnf paket yöneticisinin kullanımı hakkında tutulmuş olan kayıtlara /var/log/dnf konumundan ulaşabiliyoruz. Ben Rocky Linux üzerindeki kayıtlarımı kontrol ediyorum.
[taylan@linuxdersleri ~]$ tail /var/log/dnf.log
2023 - 07 -06T18:55:31+0300 DEBUG countme: no event for appstream: window already counted
2023 - 07 -06T18:55:42+0300 DEBUG reviving: ‘appstream' can be revived - repomd matches.
2023 -07-06T18:55:42+0300 DEBUG appstream: using metadata from Mon 63 Jul 2023 11:12:60 PM +03.
2023 - 07 -06T18:55:42+0300 DEBUG countme: no event for extras: window already counted
2023 - 07 -06T18:55:52+0300 DEBUG reviving: ‘extras' can be revived - repomd matches.
2023 -07-06T18:55:52+0300 DEBUG extras: using metadata from Mon 05 Jun 2023 09:56:04 PM +03.
2023 - 07 -06T18:55:52+0300 DEBUG User-Agent: constructed: ‘libdnf (Rocky Linux 9.1; generic; Linux.x
86 64) '
2023 - 07 -06T18:55:52+0300 DDEBUG timer: sack setup: 37973 ms
2023 -07-06T18:55:52+0300 INFO Metadata cache created.
2023-07 -06T18:55:52+0300 DDEBUG Cleaning up.
Bu dosyada “hata”, “bilgi” ve “yükleme” gibi, dnf ile ilişkili olan tüm kayıtlar tutuluyor. Bu sayede aracın kullanım geçmişini sorgulamamız da mümkün oluyor.
Kullanıcıların sisteme ne zaman giriş, ne zaman çıkış yaptığını ve hangi terminalleri(oturumları) kullandığı /var/log/wtmp dosyasında tutuluyor. Fakat bu kayıtlar düz metin olarak değil, binary biçiminde tutulduğu için cat grep tail gibi düz metinleri işlediğimiz araçları kullanarak bu kayıtları okuyamıyoruz. Hemen deneyelim. Ben cat /var/log/wtmp komutu ile okumayı deniyorum.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ cat /var/log/wtmp
~~~reboot5.15.0-kali3-amd64^�bh�5~~~runlevel5.15.0-kali3-amd64f�bk�
tty1tty1
f�b=U
tty1tty1LOGIN
f�b=U�tty7:0kali:0��b�
Bakın dosya içeriği okunamaz halde. Bu dosyayı okumak için last aracını kullanmamız gerekiyor.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ last
taylan tty7 :0 Sat Aug 19 01:05 still logged in
reboot system boot 5.15.0-kali3-amd Sat Aug 19 01:01 still running
taylan tty7 :0 Fri Aug 18 13:31 - crash (11:30)
..
.
reboot system boot 5.15.0-kali3-amd Mon Apr 11 01:23 - 05:24 (69+04:00)
kali tty7 :0 Wed Apr 6 05:42 - crash (4+19:41)
reboot system boot 5.15.0-kali3-amd Wed Apr 6 05:41 - 05:24 (73+23:42)
kali tty7 :0 Wed Apr 6 03:00 - crash (02:41)
reboot system boot 5.15.0-kali3-amd Wed Apr 6 02:55 - 05:24 (74+02:29)
kali tty7 :0 Tue Apr 5 02:48 - crash (1+00:06)
kali tty7 :0 Tue Apr 5 02:44 - 02:48 (00:04)
reboot system boot 5.15.0-kali3-amd Tue Apr 5 02:43 - 05:24 (75+02:40)
kali tty7 :0 Fri Feb 11 19:21 - 19:22 (00:00)
reboot system boot 5.15.0-kali3-amd Fri Feb 11 19:21 - 19:22 (00:01)
kali tty7 :0 Fri Feb 11 18:41 - crash (00:39)
reboot system boot 5.15.0-kali3-amd Fri Feb 11 18:41 - 19:22 (00:41)
kali tty7 :0 Fri Feb 11 18:25 - 18:29 (00:03)
reboot system boot 5.15.0-kali3-amd Fri Feb 11 18:25 - 18:29 (00:04)
wtmp begins Fri Feb 11 18:25:18 2022
Gördüğünüz gibi geçmişten günümüze tüm oturum açma detaylarını wtmp dosyasından, last komutu sayesinde çekmiş olduk.
Hatalı oturum açma girişimlerinin kaydedildiği dosyadır. Bu dosyayı okumak için yetkili olmak gerekiyor Ayrıca bu dosya da düz metin olarak kayıt tutmuyor.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ sudo cat /var/log/btmp
�tty6tty6UNKNOWN��d e~�
Dosya içeriğini görüntülemek için lastb komutunu kullanıyoruz.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ sudo lastb
UNKNOWN tty6 Fri Oct 6 15:50 - 15:50 (00:00)
ali pts/2 Wed Oct 4 17:47 - 17:47 (00:00)
btmp begins Wed Oct 4 17:47:24 2023
Buradaki “b” ifadesi “bad” ifadesinden geliyor. Bad login attemps yani “hatalı giriş” denemelerini ifade eden bir kısaltma.
Normalde biz ek bir argüman belirtmediğimizde last komutu /var/log/wtmp dosyasını okurken, lastb ise /var/log/btmp dosyasını okuyor. Eğer last ve lastb komutları ile en son oturum bilgilerini görmek yerine daha önceki kayıtlara da ulaşmak isterseniz -f seçeneği ile daha önceki kayıtların konumunu argüman olarak belirtmeniz yeterli.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ sudo lastb
[sudo] password for taylan:
UNKNOWN tty6 Fri Oct 6 15:50 - 15:50 (00:00)
ali pts/2 Wed Oct 4 17:47 - 17:47 (00:00)
btmp begins Wed Oct 4 17:47:24 2023
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ sudo lastb -f /var/log/btmp.1
pc ssh:notty 192.168.1.13 Sun Sep 17 13:50 - 13:50 (00:00)
pc ssh:notty 192.168.1.13 Sun Sep 17 13:50 - 13:50 (00:00)
pc ssh:notty 192.168.1.13 Sun Sep 17 13:49 - 13:49 (00:00)
pc ssh:notty 192.168.1.13 Sun Sep 17 13:49 - 13:49 (00:00)
pc ssh:notty 192.168.1.13 Sun Sep 17 13:23 - 13:23 (00:00)
pc ssh:notty 192.168.1.13 Sun Sep 17 13:23 - 13:23 (00:00)
btmp.1 begins Sun Sep 17 13:23:09 2023
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$
Bakın ben bu örnekte, önceki kayıtları görmek için /var/log/btmp.1 dosyasını argüman olarak belirtip lastb aracı ile okumuş oldum. Ayrıca last ve lastb aracının diğer seçeneklerini görmek için yardım sayfasına göz atmanız yeterli.
Eğer cron-crontab ile zamanlanmış görevler tanımlıysa, bu görevlerin çalışma kayıtlarına /var/log/cron dosyası üzerinden ulaşabiliyoruz. Benim kullandığım Debian dağıtımında log kayıtlarını tutan rsyslog aracının konfigürasyon dosyasında cron için kayıt tutma devedışı olduğu için /var/log/ dizini altında cron için bir kayıt bulunmuyor.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ cat /var/log/cron
cat: /var/log/cron: No such file or directory
Eğer rsyslog aracının cron için kayıt tutmasını istersem /etc/rsyslog.conf dosyasında cron kaydı için gerekli olan kayıt satırını ekleyebilirim. Ben sudo nano /etc/rsyslog.conf dosyasını açıp, log kaydı için gereken satıra cron.* /var/log/cron.log ifadesini ekleyip dosyayı kaydediyorum.
#
# First some standard log files. Log by facility.
#
auth,authpriv.* /var/log/auth.log
*.*;auth,authpriv.none -/var/log/syslog
cron.* /var/log/cron.log
daemon.* -/var/log/daemon.log
kern.* -/var/log/kern.log
lpr.* -/var/log/lpr.log
mail.* -/var/log/mail.log
user.* -/var/log/user.log
Değişikliklerin geçerli olabilmesi için sudo systemctl restart rsyslog.service komutu ile rsyslog servisini yeninden başlatalım.
Test etmek için yeni bir crontab görevi tanımlayabiliriz. Bunun için crontab -e komutunun ardından açılan konfigürasyon dosyasında, istdiğimiz görevi istediğimiz sıklıkta çalışacak şekilde tanımlayalım.
Örnek olarak, her dakika echo "bu bir zamanlanmıs gorev" komutunu çalıştıracak çok basit bir görev tanımlıyorum.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ crontab -e
# Edit this file to introduce tasks to be run by cron.
#
# Each task to run has to be defined through a single line
# indicating with different fields when the task will be run
# and what command to run for the task
#
# To define the time you can provide concrete values for
# minute (m), hour (h), day of month (dom), month (mon),
# and day of week (dow) or use '*' in these fields (for 'any').
#
# Notice that tasks will be started based on the cron's system
# daemon's notion of time and timezones.
#
# Output of the crontab jobs (including errors) is sent through
# email to the user the crontab file belongs to (unless redirected).
#
# For example, you can run a backup of all your user accounts
# at 5 a.m every week with:
# 0 5 * * 1 tar -zcf /var/backups/home.tgz /home/
#
# For more information see the manual pages of crontab(5) and cron(8)
#
# m h dom mon dow command
* * * * * taylan echo "bu bir zamanlanmıs gorev"
Her dakika çalışacak bir cron servisi tanımladığım için 1 dakika kadar bekliyorum. Tanımladığım cron işlemini görmek için crontab -l komutunu girebiliriz.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ crontab -l
# Edit this file to introduce tasks to be run by cron.
#
# Each task to run has to be defined through a single line
# indicating with different fields when the task will be run
# and what command to run for the task
#
# To define the time you can provide concrete values for
# minute (m), hour (h), day of month (dom), month (mon),
# and day of week (dow) or use '*' in these fields (for 'any').
#
# Notice that tasks will be started based on the cron's system
# daemon's notion of time and timezones.
#
# Output of the crontab jobs (including errors) is sent through
# email to the user the crontab file belongs to (unless redirected).
#
# For example, you can run a backup of all your user accounts
# at 5 a.m every week with:
# 0 5 * * 1 tar -zcf /var/backups/home.tgz /home/
#
# For more information see the manual pages of crontab(5) and cron(8)
#
# m h dom mon dow command
* * * * * taylan echo "bu bir zamanlanmıs gorev"
Süre geçti şimdi cat /var/log/cron.log komutu ile tekrar okumayı deneyelim.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ cat /var/log/cron.log
Aug 19 06:02:01 linuxdersleri CRON[33418]: (taylan) CMD (echo "bu bir zamanlanm\304\261s gorev")
Aug 19 06:02:01 linuxdersleri CRON[33419]: (taylan) CMD (taylan echo "bu bir zamanlanm\304\261s gorev")
Aug 19 06:02:01 linuxdersleri CRON[33416]: (CRON) info (No MTA installed, discarding output)
Aug 19 06:02:01 linuxdersleri CRON[33417]: (CRON) info (No MTA installed, discarding output)
Aug 19 06:03:01 linuxdersleri CRON[33665]: (taylan) CMD (echo "bu bir zamanlanm\304\261s gorev")
Aug 19 06:03:01 linuxdersleri CRON[33666]: (taylan) CMD (taylan echo "bu bir zamanlanm\304\261s gorev")
Aug 19 06:03:01 linuxdersleri CRON[33663]: (CRON) info (No MTA installed, discarding output)
Aug 19 06:03:01 linuxdersleri CRON[33664]: (CRON) info (No MTA installed, discarding output)
Aug 19 06:04:01 linuxdersleri CRON[33932]: (taylan) CMD (taylan echo "bu bir zamanlanm\304\261s gorev")
Aug 19 06:04:01 linuxdersleri CRON[33933]: (taylan) CMD (echo "bu bir zamanlanm\304\261s gorev")
Aug 19 06:04:01 linuxdersleri CRON[33931]: (CRON) info (No MTA installed, discarding output)
Aug 19 06:04:01 linuxdersleri CRON[33930]: (CRON) info (No MTA installed, discarding output)
Gördüğünüz gibi artık rsyslog servisi cron için de log kaydı tutmaya başlamış oldu. Esasen rsyslog servisinin konfigürasyonu için pek çok detay mevcut. Örneğin birden fazla sunucunun log kayıtlarını tek bir log sunucusunda toplamak üzere konfigüre edilmesi mümkün. Ben detaylara bu eğitimde değinmeyeceğim ancak kısa bir araştırma ile ek konfigürasyon detaylarına ulaşabilirsiniz.
ℹ️ Not: Tanımladığınız cron görevi, crontab -e komutu ile konfigürasyon dosyasını açıp bu görevi silmediğiniz sürece devam edecektir. Eğer istemiyorsanız eklediğiniz konfigürasyon satırını silip dosyayı kaydetmeniz yeterli.
dmesg | Aygıt KayıtlarıSistem başlangıcından itibaren çekirdeğin, aygıtlarla ilgili ürettiği log kayıtlarına göz atmak için dmesg aracını kullanabiliyoruz.
Ben örnek olarak “Intel” aygıtlarını listelemek istiyorum.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ sudo dmesg | grep -i "Intel"
[ 0.841976] smpboot: CPU0: Intel(R) Core(TM) i7-6700 CPU @ 3.40GHz (family: 0x6, model: 0x5e, stepping: 0x3)
[ 1.508334] intel_pstate: CPU model not supported
[ 4.617000] e1000: Intel(R) PRO/1000 Network Driver
[ 4.617002] e1000: Copyright (c) 1999-2006 Intel Corporation.
[ 5.447805] e1000 0000:00:03.0 eth0: Intel(R) PRO/1000 Network Connection
[ 22.138338] intel_pmc_core intel_pmc_core.0: initialized
[ 22.890967] snd_intel8x0 0000:00:05.0: allow list rate for 1028:0177 is 48000
Bu çıktılar sisteme hangi aygıtların bağlı olduğundan ziyade, bu aygıtların davranış kayıtlarıdır. Yani bu aygıtlar üzerinden gerçekleşen olayların kayıtlarıdır.
Örneğin ben sisteme yeni bir USB flash disk bağladıktan sonra tekrar dmesg komutu çalıştırıyorum.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ sudo dmesg
..
..
[ 572.176951] No guest source window
[ 1862.053939] usb 1-2: new full-speed USB device number 3 using ohci-pci
[ 1862.537550] usb 1-2: config 1 interface 0 altsetting 0 endpoint 0x81 has invalid maxpacket 512, setting to 64
[ 1862.537555] usb 1-2: config 1 interface 0 altsetting 0 endpoint 0x2 has invalid maxpacket 512, setting to 64
[ 1862.561003] usb 1-2: New USB device found, idVendor=090c, idProduct=1000, bcdDevice=11.00
[ 1862.561007] usb 1-2: New USB device strings: Mfr=1, Product=2, SerialNumber=3
[ 1862.561009] usb 1-2: Product: USB DISK
[ 1862.561010] usb 1-2: Manufacturer: SMI Corporation
[ 1862.561011] usb 1-2: SerialNumber: AA00000000004572
[ 1862.670071] usb-storage 1-2:1.0: USB Mass Storage device detected
[ 1862.670878] usb-storage 1-2:1.0: Quirks match for vid 090c pid 1000: 400
[ 1862.671640] scsi host6: usb-storage 1-2:1.0
[ 1862.676014] usbcore: registered new interface driver usb-storage
[ 1862.699317] usbcore: registered new interface driver uas
[ 1864.213095] scsi 6:0:0:0: Direct-Access SMI USB DISK 1100 PQ: 0 ANSI: 4
[ 1864.214550] sd 6:0:0:0: Attached scsi generic sg5 type 0
[ 1864.236335] sd 6:0:0:0: [sde] 31653888 512-byte logical blocks: (16.2 GB/15.1 GiB)
[ 1864.248774] sd 6:0:0:0: [sde] Write Protect is off
[ 1864.248779] sd 6:0:0:0: [sde] Mode Sense: 43 00 00 00
[ 1864.267388] sd 6:0:0:0: [sde] No Caching mode page found
[ 1864.267394] sd 6:0:0:0: [sde] Assuming drive cache: write through
[ 1864.364485] sde: sde1
[ 1864.441900] sd 6:0:0:0: [sde] Attached SCSI removable disk
Gördüğünüz gibi USB disk hakkında çekirdeğin ürettiği çıktıları dmesg ile görüntülemiş olduk.
Elbette burada bahsettiklerim dışında bizzat ls /var/log/ komutunun çıktısında görebileceğiniz gibi pek çok farklı log dosyası mevcuttur. Biz yalnızca temel olarak bilmemiz gerekenlerden bahsetmiş olduk. Diğer kayıtlar için kısa bir araştırma yaparak ilgili kayıtların tutulma amaçlarını keşfedebilirsiniz. Örneğin apache2 servisinin verdiği hata kayıtlarını kontrol etmek için cat /var/log/apache2/error.log komutunu girebilirim.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ cat /var/log/apache2/error.log
[Thu Jul 27 07:14:41.404012 2023] [mpm_prefork:notice] [pid 730] AH00163: Apache/2.4.52 (Debian) configured -- resuming normal operations
[Thu Jul 27 07:14:41.404338 2023] [core:notice] [pid 730] AH00094: Command line: '/usr/sbin/apache2'
Burada dikkatiniz çekmek istediğim nokta; apache aracının kayıtlarını nerede tuttuğunu ezberden bilmem gerekmiyor. Kısa bir araştırma ile bu aracın dokümanlarının da yardımıyla ilgili bilgiye istediğim zaman ulaşabilirim. Yine de pek çok kayıtın /var/log dizini altında tutulduğunun bilincinde olduğumuzda ilk kontrol edeceğimiz yer burası oluyor. Nitekim pek çok araç, genellikle log dosyalarını /var/log dizini içerisinde kendi isminde bir klasör altında sunuyor zaten.
İşte benzer şekilde sistem üzerindeki araçların kayıtlarını kontrol etmeniz mümkün.
Systemd barındıran modern sistemlerde, kayıt tutmak için systemd’nin sunduğu journald servisi de mevcuttur. systemd aracının yönetiminde olan birimler dışında, çekirdek, oturum açma, cron ve benzeri pek çok konuda journald tarafından özel bir formatta kayıt tutuluyor. Bu kayıtlar düz metin şeklinde tutulmadığı için, bunları işlemek üzere journalctl isimli aracı kullanabiliyoruz.
En temel kullanımı journalctl komutunu girmektir. Bu komut eskiden yeniye doğru tutulan tüm kayıtların sayfa sayfa listelenmesini sağlar.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ journalctl
Jul 04 11:33:56 kali nologin[465551]: Attempted login by kali (UID: 1002) on /dev/pts/0
Jul 04 17:24:36 kali nologin[530342]: Attempted login by kali (UID: 1002) on /dev/pts/0
Jul 05 10:47:08 kali nologin[598878]: Attempted login by kali (UID: 1002) on /dev/pts/1
Jul 06 23:57:13 kali sudo[714206]: nil : TTY=pts/7 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 06 23:57:13 kali sudo[714206]: pam_unix(sudo:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=1001)
Jul 06 23:57:13 kali sudo[714206]: pam_unix(sudo:session): session closed for user root
Jul 07 02:57:59 kali sudo[757542]: ali : command not allowed ; TTY=pts/4 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 07 02:59:18 kali sudo[757889]: ali : command not allowed ; TTY=pts/4 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 07 03:02:23 kali sudo[758635]: ali : command not allowed ; TTY=pts/4 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 07 03:02:37 kali su[758684]: (to ali) ali on pts/4
Jul 07 03:02:37 kali su[758684]: pam_unix(su-l:session): session opened for user ali(uid=1002) by (uid=1002)
Jul 07 03:03:03 kali su[758684]: pam_unix(su-l:session): session closed for user ali
Jul 07 03:03:35 kali sudo[758941]: ali : TTY=pts/4 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 07 03:03:35 kali sudo[758941]: pam_unix(sudo:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=1002)
Jul 07 03:03:35 kali sudo[758941]: pam_unix(sudo:session): session closed for user root
Jul 07 03:03:58 kali sudo[759044]: ali : TTY=pts/4 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 07 03:03:58 kali sudo[759044]: pam_unix(sudo:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=1002)
Jul 07 03:03:58 kali sudo[759044]: pam_unix(sudo:session): session closed for user root
Jul 07 03:04:24 kali sudo[759158]: ali : command not allowed ; TTY=pts/4 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 07 03:04:48 kali sudo[759262]: ali : command not allowed ; TTY=pts/4 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 07 03:08:29 kali sudo[760134]: ali : TTY=pts/4 ; PWD=/home/kali ; USER=kali ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 07 03:08:29 kali sudo[760134]: pam_unix(sudo:session): session opened for user kali(uid=1000) by (uid=1002)
Jul 07 03:08:29 kali sudo[760134]: pam_unix(sudo:session): session closed for user kali
Jul 07 03:08:38 kali sudo[760174]: ali : TTY=pts/4 ; PWD=/home/kali ; USER=kali ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 07 03:08:38 kali sudo[760174]: pam_unix(sudo:session): session opened for user kali(uid=1000) by (uid=1002)
Jul 07 03:08:38 kali sudo[760174]: pam_unix(sudo:session): session closed for user kali
Jul 07 03:08:42 kali sudo[760193]: ali : command not allowed ; TTY=pts/4 ; PWD=/home/kali ; USER=ali ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 07 03:08:47 kali sudo[760214]: ali : command not allowed ; TTY=pts/4 ; PWD=/home/kali ; USER=nil ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 07 03:10:19 kali sudo[760628]: ali : command not allowed ; TTY=pts/4 ; PWD=/home/kali ; USER=nil ; COMMAND=/usr/bin/sudo whoami
Jul 07 03:10:24 kali sudo[760649]: ali : TTY=pts/4 ; PWD=/home/kali ; USER=kali ; COMMAND=/usr/bin/sudo whoami
Jul 07 03:10:24 kali sudo[760649]: pam_unix(sudo:session): session opened for user kali(uid=1000) by (uid=1002)
Jul 07 03:10:39 kali sudo[760649]: pam_unix(sudo:session): session closed for user kali
Jul 07 03:38:37 kali sudo[767462]: ali : command not allowed ; TTY=pts/0 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 07 03:38:54 kali sudo[767547]: ali : TTY=pts/0 ; PWD=/home/kali ; USER=kali ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 07 03:38:54 kali sudo[767547]: pam_unix(sudo:session): session opened for user kali(uid=1000) by (uid=1002)
Jul 07 03:38:54 kali sudo[767547]: pam_unix(sudo:session): session closed for user kali
Jul 07 03:39:03 kali sudo[767593]: ali : command not allowed ; TTY=pts/0 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 07 10:12:56 kali sudo[834413]: ali : TTY=pts/0 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/ls
Jul 07 10:12:56 kali sudo[834413]: pam_unix(sudo:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=1002)
Jul 07 10:12:56 kali sudo[834413]: pam_unix(sudo:session): session closed for user root
Jul 07 10:13:00 kali sudo[834444]: ali : command not allowed ; TTY=pts/0 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 07 10:21:01 kali sudo[836366]: ali : TTY=pts/0 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/ls
Jul 07 10:21:01 kali sudo[836366]: pam_unix(sudo:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=1002)
Jul 07 10:21:01 kali sudo[836366]: pam_unix(sudo:session): session closed for user root
Jul 07 10:22:00 kali sudo[836604]: ali : command not allowed ; TTY=pts/0 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 07 10:38:04 kali sudo[840520]: ali : TTY=pts/0 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/mkdir
Jul 07 10:38:04 kali sudo[840520]: pam_unix(sudo:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=1002)
Jul 07 10:38:04 kali sudo[840520]: pam_unix(sudo:session): session closed for user root
Jul 07 11:02:59 kali sudo[846550]: ali : TTY=pts/0 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/ls
Jul 07 11:02:59 kali sudo[846550]: pam_unix(sudo:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=1002)
Jul 07 11:02:59 kali sudo[846550]: pam_unix(sudo:session): session closed for user root
Jul 07 11:05:31 kali sudo[847178]: ali : TTY=pts/0 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/cat /etc/sudoers.d/kali-grant-root
lines 1-52
Fakat bu kayıtlar, sistemin ne kadar süredir çalışmakta olduğuna da bağlı olarak inanılmaz uzunluklarda olabilir. Bu listeden çıkmak için q tuşlaması yapmanız yeterli.
Eskiden yeninde doğru görmek yerine en son yaşanmış olan değişimleri listenin başlarında görmek için bu listeyi tersten sıralamak üzere journalctl -r komutunu girebiliyoruz.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ journalctl -r
Aug 19 06:33:10 linuxdersleri.net sudo[41372]: pam_unix(sudo:session): session closed for user root
Aug 19 06:33:09 linuxdersleri.net sudo[41372]: pam_unix(sudo:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=1000)
Aug 19 06:33:09 linuxdersleri.net sudo[41372]: taylan : TTY=pts/1 ; PWD=/home/taylan ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/systemctl -r
Aug 19 06:33:01 linuxdersleri.net CRON[41343]: pam_unix(cron:session): session closed for user taylan
Aug 19 06:33:01 linuxdersleri.net CRON[41343]: (CRON) info (No MTA installed, discarding output)
Aug 19 06:33:01 linuxdersleri.net CRON[41342]: pam_unix(cron:session): session closed for user taylan
Aug 19 06:33:01 linuxdersleri.net CRON[41342]: (CRON) info (No MTA installed, discarding output)
Aug 19 06:33:01 linuxdersleri.net CRON[41345]: (taylan) CMD (taylan echo "bu bir zamanlanm\304\261s gorev")
Aug 19 06:33:01 linuxdersleri.net CRON[41344]: (taylan) CMD (echo "bu bir zamanlanm\304\261s gorev")
Aug 19 06:33:01 linuxdersleri.net CRON[41343]: pam_unix(cron:session): session opened for user taylan(uid=1000) by (uid=0)
Aug 19 06:33:01 linuxdersleri.net CRON[41342]: pam_unix(cron:session): session opened for user taylan(uid=1000) by (uid=0)
Aug 19 06:32:01 linuxdersleri.net CRON[41093]: pam_unix(cron:session): session closed for user taylan
Aug 19 06:32:01 linuxdersleri.net CRON[41093]: (CRON) info (No MTA installed, discarding output)
Aug 19 06:32:01 linuxdersleri.net CRON[41092]: pam_unix(cron:session): session closed for user taylan
Aug 19 06:32:01 linuxdersleri.net CRON[41092]: (CRON) info (No MTA installed, discarding output)
Aug 19 06:32:01 linuxdersleri.net CRON[41095]: (taylan) CMD (taylan echo "bu bir zamanlanm\304\261s gorev")
Aug 19 06:32:01 linuxdersleri.net CRON[41094]: (taylan) CMD (echo "bu bir zamanlanm\304\261s gorev")
Aug 19 06:32:01 linuxdersleri.net CRON[41092]: pam_unix(cron:session): session opened for user taylan(uid=1000) by (uid=0)
Aug 19 06:32:01 linuxdersleri.net CRON[41093]: pam_unix(cron:session): session opened for user taylan(uid=1000) by (uid=0)
Aug 19 06:31:01 linuxdersleri.net CRON[40845]: pam_unix(cron:session): session closed for user taylan
Aug 19 06:31:01 linuxdersleri.net CRON[40845]: (CRON) info (No MTA installed, discarding output)
Aug 19 06:31:01 linuxdersleri.net CRON[40846]: pam_unix(cron:session): session closed for user taylan
Aug 19 06:31:01 linuxdersleri.net CRON[40846]: (CRON) info (No MTA installed, discarding output)
Aug 19 06:31:01 linuxdersleri.net CRON[40848]: (taylan) CMD (echo "bu bir zamanlanm\304\261s gorev")
Aug 19 06:31:01 linuxdersleri.net CRON[40847]: (taylan) CMD (taylan echo "bu bir zamanlanm\304\261s gorev")
Aug 19 06:31:01 linuxdersleri.net CRON[40846]: pam_unix(cron:session): session opened for user taylan(uid=1000) by (uid=0)
Aug 19 06:31:01 linuxdersleri.net CRON[40845]: pam_unix(cron:session): session opened for user taylan(uid=1000) by (uid=0)
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[1]: user-130.slice: Consumed 1.889s CPU time.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[1]: Removed slice User Slice of UID 130.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[1]: Stopped User Runtime Directory /run/user/130.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[1]: user-runtime-dir@130.service: Deactivated successfully.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[1]: run-user-130.mount: Deactivated successfully.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[1]: Stopping User Runtime Directory /run/user/130...
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[1]: Stopped User Manager for UID 130.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[1]: user@130.service: Deactivated successfully.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[39681]: Reached target Exit the Session.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[39681]: Finished Exit the Session.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[39681]: Reached target Shutdown.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[39681]: Removed slice User Application Slice.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[39681]: Closed Sound System.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[39681]: Closed PipeWire Multimedia System Socket.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[39681]: Closed GnuPG cryptographic agent and passphrase cache.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[39681]: Closed GnuPG cryptographic agent (ssh-agent emulation).
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[39681]: Closed GnuPG cryptographic agent and passphrase cache (restricted).
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[39681]: Closed GnuPG cryptographic agent and passphrase cache (access for web browsers).
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[39681]: Closed GnuPG network certificate management daemon.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[39681]: Closed D-Bus User Message Bus Socket.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[39681]: Stopped target Timers.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[39681]: Stopped target Sockets.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[39681]: Stopped target Paths.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[39681]: Stopped target Basic System.
Aug 19 06:30:24 linuxdersleri.net systemd[39681]: Removed slice User Core Session Slice.
Çıktılara dikkat edecek olursanız, systemd tarafından yönetilen birimlere ek olarak, yetkilendirme ve cron gibi ek yapılar hakkında da pek çok kayıt bilgisine bu araç vasıtası ile tek elden ulaşabildiğimizi görebilirsiniz.
Bu çıktıları filtrelemek üzere journalctl aracının pek çok seçeneği var. Ne kadar çok seçenek olduğunu görmek isterseniz journalctl —help komutunu girebilirsiniz.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ journalctl --help
journalctl [OPTIONS...] [MATCHES...]
Query the journal.
Options:
--system Show the system journal
--user Show the user journal for the current user
-M --machine=CONTAINER Operate on local container
-S --since=DATE Show entries not older than the specified date
-U --until=DATE Show entries not newer than the specified date
-c --cursor=CURSOR Show entries starting at the specified cursor
--after-cursor=CURSOR Show entries after the specified cursor
--show-cursor Print the cursor after all the entries
--cursor-file=FILE Show entries after cursor in FILE and update FILE
-b --boot[=ID] Show current boot or the specified boot
--list-boots Show terse information about recorded boots
-k --dmesg Show kernel message log from the current boot
-u --unit=UNIT Show logs from the specified unit
--user-unit=UNIT Show logs from the specified user unit
-t --identifier=STRING Show entries with the specified syslog identifier
-p --priority=RANGE Show entries with the specified priority
--facility=FACILITY... Show entries with the specified facilities
-g --grep=PATTERN Show entries with MESSAGE matching PATTERN
--case-sensitive[=BOOL] Force case sensitive or insensitive matching
-e --pager-end Immediately jump to the end in the pager
-f --follow Follow the journal
-n --lines[=INTEGER] Number of journal entries to show
--no-tail Show all lines, even in follow mode
-r --reverse Show the newest entries first
-o --output=STRING Change journal output mode (short, short-precise,
short-iso, short-iso-precise, short-full,
short-monotonic, short-unix, verbose, export,
json, json-pretty, json-sse, json-seq, cat,
with-unit)
--output-fields=LIST Select fields to print in verbose/export/json modes
--utc Express time in Coordinated Universal Time (UTC)
-x --catalog Add message explanations where available
--no-full Ellipsize fields
-a --all Show all fields, including long and unprintable
-q --quiet Do not show info messages and privilege warning
--no-pager Do not pipe output into a pager
--no-hostname Suppress output of hostname field
-m --merge Show entries from all available journals
-D --directory=PATH Show journal files from directory
--file=PATH Show journal file
--root=ROOT Operate on files below a root directory
--image=IMAGE Operate on files in filesystem image
--namespace=NAMESPACE Show journal data from specified namespace
--interval=TIME Time interval for changing the FSS sealing key
--verify-key=KEY Specify FSS verification key
--force Override of the FSS key pair with --setup-keys
Commands:
-h --help Show this help text
--version Show package version
-N --fields List all field names currently used
-F --field=FIELD List all values that a specified field takes
--disk-usage Show total disk usage of all journal files
--vacuum-size=BYTES Reduce disk usage below specified size
--vacuum-files=INT Leave only the specified number of journal files
--vacuum-time=TIME Remove journal files older than specified time
--verify Verify journal file consistency
--sync Synchronize unwritten journal messages to disk
--relinquish-var Stop logging to disk, log to temporary file system
--smart-relinquish-var Similar, but NOP if log directory is on root mount
--flush Flush all journal data from /run into /var
--rotate Request immediate rotation of the journal files
--header Show journal header information
--list-catalog Show all message IDs in the catalog
--dump-catalog Show entries in the message catalog
--update-catalog Update the message catalog database
--setup-keys Generate a new FSS key pair
Hepsini tek tek ele almayacak olsak da, örnek olarak birkaç temel seçenekten bahsedebiliriz.
Spesifik olarak bir birim hakkında bilgi almak için -u seçeneğini kullanabiliyoruz. Örneğin NetworkManager.service birimi hakkındaki log kayıtlarına göz atabiliriz.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ journalctl -u NetworkManager.service
Jul 14 16:22:22 kali systemd[1]: Starting Network Manager...
Jul 14 16:22:26 kali NetworkManager[478]: <info> [1657830145.9808] NetworkManager (version 1.34.0) is starting... (for the first time)
Jul 14 16:22:26 kali NetworkManager[478]: <info> [1657830146.0211] Read config: /etc/NetworkManager/NetworkManager.conf (lib: no-mac-addr-change.conf)
Jul 14 16:22:26 kali systemd[1]: Started Network Manager.
Jul 14 16:22:26 kali NetworkManager[478]: <info> [1657830146.0556] bus-manager: acquired D-Bus service "org.freedesktop.NetworkManager"
Jul 14 16:22:26 kali NetworkManager[478]: <info> [1657830146.1816] manager[0x55a088d47030]: monitoring kernel firmware directory '/lib/firmware'.
Jul 14 16:22:26 kali NetworkManager[478]: <info> [1657830146.1819] monitoring ifupdown state file '/run/network/ifstate'.
Jul 14 16:22:26 kali NetworkManager[478]: <info> [1657830146.3614] hostname: hostname: using hostnamed
Jul 14 16:22:26 kali NetworkManager[478]: <info> [1657830146.3615] hostname: hostname changed from (none) to "kali"
...
..
.
Bunlar eskiden yeniden doğru sıralı, dilersek -r seçeneğini ekleyip en yeniden eskiye sıralayabiliriz.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ journalctl -ru NetworkManager.service
Aug 19 06:43:31 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441811.7187] dhcp6 (eth0): state changed timeout -> terminated
Aug 19 06:43:31 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441811.7187] dhcp6 (eth0): canceled DHCP transaction
Aug 19 06:43:31 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441811.7187] dhcp6 (eth0): state changed unknown -> timeout
Aug 19 06:43:31 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <warn> [1692441811.7186] dhcp6 (eth0): request timed out
..
.
.
Bunlar dışında tıpkı tail -f komutunda olduğu gibi log kayıtlarındaki anlık değişimleri görmek üzere -f seçeneğini de kullanabiliriz.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ journalctl -fu NetworkManager.service
Aug 19 06:42:44 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441764.5587] device (eth0): state change: secondaries -> activated (reason 'none', sys-iface-state: 'managed')
Aug 19 06:42:44 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441764.5590] manager: NetworkManager state is now CONNECTED_SITE
Aug 19 06:42:44 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441764.5601] device (eth0): Activation: successful, device activated.
Aug 19 06:42:44 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441764.5607] manager: NetworkManager state is now CONNECTED_GLOBAL
Aug 19 06:42:46 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441766.5321] dhcp6 (eth0): activation: beginning transaction (timeout in 45 seconds)
Aug 19 06:42:46 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441766.5331] policy: set 'Wired connection 1' (eth0) as default for IPv6 routing and DNS
Aug 19 06:43:31 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <warn> [1692441811.7186] dhcp6 (eth0): request timed out
Aug 19 06:43:31 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441811.7187] dhcp6 (eth0): state changed unknown -> timeout
Aug 19 06:43:31 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441811.7187] dhcp6 (eth0): canceled DHCP transaction
Aug 19 06:43:31 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441811.7187] dhcp6 (eth0): state changed timeout -> terminated
Ben denemek için ağ bağlantısını kesip, tekrar bağlayarak değişimi gözlemlemek istiyorum.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ journalctl -fu NetworkManager.service
Aug 19 06:42:44 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441764.5587] device (eth0): state change: secondaries -> activated (reason 'none', sys-iface-state: 'managed')
Aug 19 06:42:44 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441764.5590] manager: NetworkManager state is now CONNECTED_SITE
Aug 19 06:42:44 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441764.5601] device (eth0): Activation: successful, device activated.
Aug 19 06:42:44 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441764.5607] manager: NetworkManager state is now CONNECTED_GLOBAL
Aug 19 06:42:46 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441766.5321] dhcp6 (eth0): activation: beginning transaction (timeout in 45 seconds)
Aug 19 06:42:46 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441766.5331] policy: set 'Wired connection 1' (eth0) as default for IPv6 routing and DNS
Aug 19 06:43:31 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <warn> [1692441811.7186] dhcp6 (eth0): request timed out
Aug 19 06:43:31 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441811.7187] dhcp6 (eth0): state changed unknown -> timeout
Aug 19 06:43:31 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441811.7187] dhcp6 (eth0): canceled DHCP transaction
Aug 19 06:43:31 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441811.7187] dhcp6 (eth0): state changed timeout -> terminated
Aug 19 06:46:04 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441964.4724] device (eth0): state change: activated -> deactivating (reason 'user-requested', sys-iface-state: 'managed')
Aug 19 06:46:04 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441964.4726] manager: NetworkManager state is now DISCONNECTING
Aug 19 06:46:04 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441964.4733] audit: op="device-disconnect" interface="eth0" ifindex=2 pid=1165 uid=1000 result="success"
Aug 19 06:46:04 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441964.5168] device (eth0): state change: deactivating -> disconnected (reason 'user-requested', sys-iface-state: 'managed')
Aug 19 06:46:04 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441964.5582] dhcp4 (eth0): canceled DHCP transaction
Aug 19 06:46:04 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441964.5583] dhcp4 (eth0): state changed bound -> terminated
Aug 19 06:46:04 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441964.5710] manager: NetworkManager state is now DISCONNECTED
Aug 19 06:46:07 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441967.4528] device (eth0): Activation: starting connection 'Wired connection 1' (0eb3f4f0-778f-4d93-b434-61106d908c49)
Aug 19 06:46:07 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441967.4530] audit: op="connection-activate" uuid="0eb3f4f0-778f-4d93-b434-61106d908c49" name="Wired connection 1" pid=1165 uid=1000 result="success"
Aug 19 06:46:07 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441967.4532] device (eth0): state change: disconnected -> prepare (reason 'none', sys-iface-state: 'managed')
Aug 19 06:46:07 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441967.4534] manager: NetworkManager state is now CONNECTING
Aug 19 06:46:07 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441967.4534] device (eth0): state change: prepare -> config (reason 'none', sys-iface-state: 'managed')
Aug 19 06:46:07 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441967.4628] device (eth0): state change: config -> ip-config (reason 'none', sys-iface-state: 'managed')
Aug 19 06:46:07 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441967.4630] dhcp4 (eth0): activation: beginning transaction (timeout in 45 seconds)
Aug 19 06:46:07 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441967.5922] dhcp4 (eth0): state changed unknown -> bound, address=192.168.1.11
Aug 19 06:46:07 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441967.5947] device (eth0): state change: ip-config -> ip-check (reason 'none', sys-iface-state: 'managed')
Aug 19 06:46:07 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441967.5961] policy: set 'Wired connection 1' (eth0) as default for IPv4 routing and DNS
Aug 19 06:46:07 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441967.6083] device (eth0): state change: ip-check -> secondaries (reason 'none', sys-iface-state: 'managed')
Aug 19 06:46:07 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441967.6084] device (eth0): state change: secondaries -> activated (reason 'none', sys-iface-state: 'managed')
Aug 19 06:46:07 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441967.6088] manager: NetworkManager state is now CONNECTED_SITE
Aug 19 06:46:07 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441967.6090] device (eth0): Activation: successful, device activated.
Aug 19 06:46:07 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441967.6101] manager: NetworkManager state is now CONNECTED_GLOBAL
Aug 19 06:46:09 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441969.2667] dhcp6 (eth0): activation: beginning transaction (timeout in 45 seconds)
Aug 19 06:46:09 linuxdersleri.net NetworkManager[526]: <info> [1692441969.2677] policy: set 'Wired connection 1' (eth0) as default for IPv6 routing and DNS
Ağ bağlantısının durumu değiştiği anda, ilgili kayıtlar eklenmiş oldu gördüğünüz gibi. Takip işlemini sonlandırmak üzere Ctrl + C komutu ile işlemi sonlandırabilirsiniz.
Eğer filtrelemek istediğini kayıt yalnızca systemd birimi değilse, grep gibi harici bir araç da kullanabilirsiniz. Örneğin ben “nil” kullanıcısının oturum açma ve yetkilendirmeyle ilgili tüm kayıtlarına göz atmak istiyorum.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ journalctl -r | grep nil
Aug 19 04:55:00 linuxdersleri.net su[16535]: FAILED SU (to nil) taylan on pts/2
Aug 19 04:54:58 linuxdersleri.net su[16535]: pam_unix(su-l:auth): authentication failure; logname= uid=1000 euid=0 tty=/dev/pts/2 ruser=taylan rhost= user=nil
..
..
Aug 19 02:55:02 linuxdersleri.net su[1542]: (to nil) taylan on pts/1
Aug 19 02:47:23 linuxdersleri.net systemd[25153]: pam_unix(systemd-user:session): session closed for user nil
Aug 19 02:47:23 linuxdersleri.net systemd[1]: Stopped Session 226 of User nil.
Aug 19 02:47:23 linuxdersleri.net systemd[1]: Stopping Session 226 of User nil...
Aug 19 02:47:23 linuxdersleri.net su[24937]: pam_unix(su:session): session closed for user nil
Aug 19 02:43:40 linuxdersleri.net systemd[1]: Started Session 226 of User nil.
Aug 19 02:43:39 linuxdersleri.net systemd[25152]: pam_unix(systemd-user:session): session opened for user nil(uid=1001) by (uid=0)
Aug 19 02:43:39 linuxdersleri.net systemd-logind[532]: New session 226 of user nil.
Aug 19 02:43:39 linuxdersleri.net login[25137]: pam_unix(login:session): session opened for user nil(uid=1001) by LOGIN(uid=0)
Aug 19 02:42:48 linuxdersleri.net su[24937]: pam_unix(su:session): session opened for user nil(uid=1001) by (uid=1000)
Aug 19 02:42:48 linuxdersleri.net su[24937]: (to nil) taylan on pts/1
Jul 27 14:00:19 linuxdersleri.net su[74969]: FAILED SU (to nil) taylan on pts/0
Jul 27 14:00:17 linuxdersleri.net su[74969]: pam_unix(su:auth): authentication failure; logname= uid=1000 euid=0 tty=/dev/pts/0 ruser=taylan rhost= user=nil
Jul 27 14:00:10 linuxdersleri.net su[72487]: pam_unix(su:session): session closed for user nil
Jul 27 14:00:03 linuxdersleri.net sudo[74906]: nil : TTY=pts/0 ; PWD=/home/taylan ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/cat /etc/sudoers.d/kali-grant-root
Jul 27 13:57:42 linuxdersleri.net sudo[74358]: nil : TTY=pts/0 ; PWD=/home/taylan ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/cat /etc/sudoers.d/yeni-tanim
Jul 27 13:57:32 linuxdersleri.net sudo[74305]: nil : TTY=pts/0 ; PWD=/home/taylan ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/cat /etc/sudoers.d/kali-grant-root
Jul 27 13:56:42 linuxdersleri.net sudo[74068]: nil : TTY=pts/0 ; PWD=/home/taylan ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/info
Jul 27 13:54:01 linuxdersleri.net sudo[73410]: nil : TTY=pts/0 ; PWD=/home/taylan ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/tail /var/log/auth.log
Jul 27 13:50:04 linuxdersleri.net su[72487]: pam_unix(su:session): session opened for user nil(uid=1001) by (uid=1000)
Jul 27 13:50:04 linuxdersleri.net su[72487]: (to nil) taylan on pts/0
Jul 14 10:13:09 linuxdersleri.net sudo[62989]: taylan : TTY=pts/0 ; PWD=/home/taylan ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/killall -u nil sleep
Jul 14 10:09:55 linuxdersleri.net sudo[62205]: taylan : TTY=pts/0 ; PWD=/home/taylan ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/killall -u nil sleep
Jul 14 10:08:20 linuxdersleri.net su[61793]: pam_unix(su:session): session opened for user nil(uid=1001) by (uid=1000)
Jul 14 10:08:20 linuxdersleri.net su[61793]: (to nil) taylan on pts/1
Jul 08 08:36:02 linuxdersleri.net sudo[45984]: nil : TTY=pts/5 ; PWD=/home/taylan ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 08 08:34:21 linuxdersleri.net su[45588]: pam_unix(su:session): session opened for user nil(uid=1001) by (uid=1000)
Jul 08 08:34:21 linuxdersleri.net su[45588]: (to nil) taylan on pts/5
Jul 08 08:32:01 linuxdersleri.net gpasswd[45023]: user nil added by root to group kali-trusted
..
..
Ben çıktıları kısaltarak ekliyorum ama neticede istediğim filtrelemeyi grep yardımıyla gerçekleştirdim.
Kayıtlara, sistemin önyüklenme(boot) tarihlerine göre erişme imkanımız da var. Öncelikle sistemde hangi önyüklemelerin kaydedildiğini görmek için —list-boots seçeneğini kullanalım.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ journalctl --list-boots
-127 9144b98ccd0a4f6c93836b0a477783be Mon 2022-07-04 11:33:56 EDT—Thu 2022-07-07 15:52:41 EDT
-126 99a9c907b79c4f17adbaf819098bbe5e Thu 2022-07-14 16:22:16 EDT—Thu 2022-07-14 16:25:12 EDT
-125 af9c16efaed1401ca71166c64c7a487b Fri 2022-07-15 00:30:16 EDT—Sat 2023-01-14 10:35:01 EST
-124 574a8635a4cb4da9ae261774df6fb4c1 Thu 2023-01-19 08:36:27 EST—Tue 2023-01-24 11:55:01 EST
-123 9da82cff7edc4e6f9f915560e8765b52 Wed 2023-01-25 03:23:40 EST—Wed 2023-01-25 10:25:01 EST
-122 688cd44f28a44499ba565d1f586cbb41 Sun 2023-02-12 01:47:07 EST—Sun 2023-02-12 06:25:05 EST
-121 f9d92adcb57446d89a5bf277281cefe3 Sun 2023-02-12 10:42:03 EST—Sun 2023-02-12 11:35:01 EST
-120 3dbcb9fae3a44cac9e4caed6c87c04f0 Fri 2023-03-17 05:26:46 EDT—Fri 2023-03-17 07:17:01 EDT
-119 61f4ea93824d4aa3a5e6ae2747170b33 Sun 2023-04-23 12:00:13 EDT—Sun 2023-04-23 13:25:01 EDT
-118 db43fb69d35e4441864d4235eb71d467 Mon 2023-04-24 02:34:04 EDT—Mon 2023-04-24 02:42:07 EDT
-117 2a9ebf568fb8473f8e25e939a0d56191 Mon 2023-04-24 08:24:39 EDT—Fri 2023-04-28 10:17:01 EDT
Liste normalde çok daha uzun fakat ben kısaca ekledim. Burada sistemin tüm boot edildiği zamanlara ait log kayıtları ayrı ayrı mevcut. Örneğin ben 118 numaralı boot kaydına ulaşmak istersem -b boot_sırası şeklinde komutumu girebilirim.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ journalctl -b 118
Aug 17 00:46:24 linuxdersleri.net kernel: Linux version 5.15.0-kali3-amd64 (devel@kali.org) (gcc-11 (Debian 11.2.0-14) 11.2.0, GNU ld (GNU Binutils for Deb>
Aug 17 00:46:24 linuxdersleri.net kernel: Command line: BOOT_IMAGE=/boot/vmlinuz-5.15.0-kali3-amd64 root=UUID=491d3534-b3d9-47af-ad63-66b0e72fe8dd ro nouve>
Aug 17 00:46:24 linuxdersleri.net kernel: x86/fpu: x87 FPU will use FXSAVE
Aug 17 00:46:24 linuxdersleri.net kernel: signal: max sigframe size: 1440
Aug 17 00:46:24 linuxdersleri.net kernel: BIOS-provided physical RAM map:
Aug 17 00:46:24 linuxdersleri.net kernel: BIOS-e820: [mem 0x0000000000000000-0x000000000009fbff] usable
Aug 17 00:46:24 linuxdersleri.net kernel: BIOS-e820: [mem 0x000000000009fc00-0x000000000009ffff] reserved
Aug 17 00:46:24 linuxdersleri.net kernel: BIOS-e820: [mem 0x00000000000f0000-0x00000000000fffff] reserved
Bu şekilde spesifik olarak boot edilme tarihlerine göre filtreleme yapmamız mümkün oluyor.
Ayrıca doğrudan tarih aralığı belirtme imkanına da sahibiz. Bunun için —since ve —until seçeneklerini kullanabiliyoruz. Örneğin “2023-08-05” tarihinden beri gerçekleşenleri görmek istiyorum.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ journalctl --since "2023-08-05"
Aug 08 04:38:48 linuxdersleri.net kernel: Linux version 5.15.0-kali3-amd64 (devel@kali.org) (gcc-11 (Debian 11.2.0-14) 11.2.0, GNU ld (GNU Binutils for Deb>
Aug 08 04:38:48 linuxdersleri.net kernel: Command line: BOOT_IMAGE=/boot/vmlinuz-5.15.0-kali3-amd64 root=UUID=491d3534-b3d9-47af-ad63-66b0e72fe8dd ro nouve>
Aug 08 04:38:48 linuxdersleri.net kernel: x86/fpu: x87 FPU will use FXSAVE
Aug 08 04:38:48 linuxdersleri.net kernel: signal: max sigframe size: 1440
Aug 08 04:38:48 linuxdersleri.net kernel: BIOS-provided physical RAM map:
Bu liste günümüze kadar uzanıyor.
Eğer belirli bir tarihe kadar olacaksa —until seçeneğini kullanabiliyoruz. Ben bu kez de “2023-08-05” tarihine kadar olanları görmek istiyorum.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ journalctl --until "2023-08-05"
Jul 04 11:33:56 kali nologin[465551]: Attempted login by kali (UID: 1002) on /dev/pts/0
Jul 04 17:24:36 kali nologin[530342]: Attempted login by kali (UID: 1002) on /dev/pts/0
Jul 05 10:47:08 kali nologin[598878]: Attempted login by kali (UID: 1002) on /dev/pts/1
Jul 06 23:57:13 kali sudo[714206]: nil : TTY=pts/7 ; PWD=/home/kali ; USER=root ; COMMAND=/usr/bin/whoami
Jul 06 23:57:13 kali sudo[714206]: pam_unix(sudo:session): session opened for user root(uid=0) by (uid=1001)
Eskiden yeniye doğru “2023-08-05” tarihine kadar olanlar listelenmiş oldu. Dilersek spesifik olarak bir aralık belirtmek için de her ikisini birden kullanabiliriz. Ben 2023-08-05 tarihi le 2023-08-12 tarihleri arasındaki kayıtları görmek istediğimi belirtiyorum.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ journalctl --since "2023-08-05" --until "2023-08-12"
Aug 08 04:38:48 linuxdersleri.net kernel: Linux version 5.15.0-kali3-amd64 (devel@kali.org) (gcc-11 (Debian 11.2.0-14) 11.2.0, GNU ld (GNU Binutils for Deb>
Aug 08 04:38:48 linuxdersleri.net kernel: Command line: BOOT_IMAGE=/boot/vmlinuz-5.15.0-kali3-amd64 root=UUID=491d3534-b3d9-47af-ad63-66b0e72fe8dd ro nouve>
Aug 08 04:38:48 linuxdersleri.net kernel: x86/fpu: x87 FPU will use FXSAVE
Aug 08 04:38:48 linuxdersleri.net kernel: signal: max sigframe size: 1440
Aug 08 04:38:48 linuxdersleri.net kernel: BIOS-provided physical RAM map:
Tüm çıktıları eklememiş olsam da tam olarak belirttiğim aralıktaki tüm kayıtları görebiliyorum.
Dilersek saat dakika saniye cinsinden filtreleme yapmamız da mümkün. Örneğin bu gün 05.30.00 saatine kadar olan kayıtları listeleyelim.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ journalctl --since "05:30:00"
Aug 19 05:30:01 linuxdersleri.net CRON[25344]: pam_unix(cron:session): session opened for user taylan(uid=1000) by (uid=0)
Aug 19 05:30:01 linuxdersleri.net CRON[25345]: (taylan) CMD (taylan echo "bu bir zamanlanm\304\261s gorev")
Aug 19 05:30:01 linuxdersleri.net CRON[25343]: pam_unix(cron:session): session opened for user taylan(uid=1000) by (uid=0)
Aug 19 05:30:01 linuxdersleri.net CRON[25346]: (taylan) CMD (echo "bu bir zamanlanm\304\261s gorev")
Aug 19 05:30:01 linuxdersleri.net CRON[25344]: (CRON) info (No MTA installed, discarding output)
Aug 19 05:30:01 linuxdersleri.net CRON[25344]: pam_unix(cron:session): session closed for user taylan
Aug 19 05:30:01 linuxdersleri.net CRON[25343]: (CRON) info (No MTA installed, discarding output)
Aug 19 05:30:01 linuxdersleri.net CRON[25343]: pam_unix(cron:session): session closed for user taylan
Aug 19 05:31:01 linuxdersleri.net CRON[25591]: pam_unix(cron:session): session opened for user taylan(uid=1000) by (uid=0)
Aug 19 05:31:01 linuxdersleri.net CRON[25593]: (taylan) CMD (taylan echo "bu bir zamanlanm\304\261s gorev")
Eğer yalnızca saat değil, tarih de belirtirseniz tam olarak ilgili tarihteki ilgili saatte kaydı tutulanlar size getirilecektir. Örneğin 2023-08-18 13:30:00 ile 2023-08-18 14:00:00 arasındaki tüm kayıtları getiriyorum.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ journalctl --since "2023-08-18 13:30:00" --until "2023-08-18 14:00:00"
Aug 18 13:30:10 linuxdersleri.net kernel: Linux version 5.15.0-kali3-amd64 (devel@kali.org) (gcc-11 (Debian 11.2.0-14) 11.2.0, GNU ld (GNU Binutils for Deb>
Aug 18 13:30:10 linuxdersleri.net kernel: Command line: BOOT_IMAGE=/boot/vmlinuz-5.15.0-kali3-amd64 root=UUID=491d3534-b3d9-47af-ad63-66b0e72fe8dd ro nouve>
Aug 18 13:30:10 linuxdersleri.net kernel: x86/fpu: x87 FPU will use FXSAVE
Aug 18 13:30:10 linuxdersleri.net kernel: signal: max sigframe size: 1440
Aug 18 13:30:10 linuxdersleri.net kernel: BIOS-provided physical RAM map:
...
..
.
Çıktı çok uzun olduğu için ben kısaltarak ekledim. Siz dilerseniz çıktı uzunluğunu -n seçeneği ile sınırlayabilirsiniz. Örneğin aynı çıktıyı yalnızca 5 satır basacak şekilde sınırlayalım.
┌──(taylan㉿linuxdersleri)-[~]
└─$ journalctl --since "2023-08-18 13:30:00" --until "2023-08-18 14:00:00" -n 5
Aug 18 13:30:10 linuxdersleri.net kernel: Linux version 5.15.0-kali3-amd64 (devel@kali.org) (gcc-11 (Debian 11.2.0-14) 11.2.0, GNU ld (GNU Binutils for Deb>
Aug 18 13:30:10 linuxdersleri.net kernel: Command line: BOOT_IMAGE=/boot/vmlinuz-5.15.0-kali3-amd64 root=UUID=491d3534-b3d9-47af-ad63-66b0e72fe8dd ro nouve>
Aug 18 13:30:10 linuxdersleri.net kernel: x86/fpu: x87 FPU will use FXSAVE
Aug 18 13:30:10 linuxdersleri.net kernel: signal: max sigframe size: 1440
Aug 18 13:30:10 linuxdersleri.net kernel: BIOS-provided physical RAM map:
lines 1-5/5 (END)
journald servisinin en temel kullanımı bu şekilde. Yardım sayfasından bizzat teyit edebileceğiniz gibi esasen çok fazla ek seçeneği mevcut fakat temel seviye için bahsetmiş olduklarımız yeterli. Daha fazlasını merak ediyorsanız elbette araştırmakta özgürsünüz.
Böylelikle Linux üzerindeki loglara nasıl ulaşabileceğimizi temel düzeyde görmüş olduk.
Mevcut bölümü uygulamalı şekilde takip edip bitirdikten sonra buradaki pratik testleri çözmek, öğrenme düzeyinizi ve eksiklerinizi fark etmenizi sağlayabilir. Bu sebeple lütfen bir sonraki bölüme geçmeden önce, buradaki soruları yanıtlayın.
